LAGINA

     Antik dönem coğrafyasında Karia Bölgesi sınırları içinde yer alan Lagina Hekate Kutsal Alanı günümüzde Yatağan ilçesi Turgut beldesindedir.

     Efsaneye göre,oğlu Antiakos’un durumuna üzülen Seleukos İmparatoru Nikator karısı Stratonikea ile evlenmesine Lagina kentinde kalmaları şartıyla onay vermiştir.Anadolu antik dönemde birçok kült alanına ev  sahipliği yapmıştır.Bunlardan birisi de Hekate Kutsal Alanı’dır.Ölülerin efendisi Hades’in anahtarını elinde tuttuğuna inanılan gizemli tanrıça Hekate,Anadolu mitolojisinde önemli bir yere sahipitir.Hekate’nin kelime anlamı iradesini hakim kılan,çok uzakta olan ve en parlak olandır.Erken dönemlerde tek vücutlu ve başlı iken sonraları üç gövdeli tasvir edilen Hekate’nin bu üçlü formu bir kadının yaşam evreleri olan kız çocukluğu,anneliği ve ananeliğini sembolize etmektedir.Hekate’nin gücü Roma mitolojisinde git gide azalmış ölüm,kötü ruhlar ve büyü ile bağdaştırmaya başlanmış, erkek tanrılar ana tanrıçanın yerine geçmiş ve Hekate korkulan,kötülüğü ve karanlığı yönettiğine inanılan bir büyücü olarak anılmaya başlanmıştır.

     Eski tunç çağından günümüze kadar kesintisiz bir iskana sahip olan yerleşim tanrıça Hekate adına inşa edilen tek yapı olduğu gibi,Anadolu’da Korinth düzeninde inşa edilen ikinci tapınak olması nedeniyle arkeolojik açıdan da büyük önem taşır.Hekate kara,hava ve denizde güçleri olan tek tanrıçadır.Hades’in kapısını koruduğu yeryüzündeki tüm kapılarında koruyucusudur.Sihir,falcılık ve intikam almayı elinde tutan tanrıça aynı zamanda mezarlıkların sahibesidir.Ölenlerin ruhlarını teslim alır.Hades’in kapısının koruyucusu olan  Kerberos köpeğinden dolayı,Hekate tüm köpeklerinde sahibesi olarak kabul edilir ve  çoğunlukla yanında bir köpekle dolaşır.Karabasan,hortlak ve cinlerin yöeticisi olan tanrıça onları insanlara musallat eder veya insanları onlardan onlardan korur.Ay tanrıçası olarak,karanlık gecelerde insanlara yol gösterir.En belirgin simgesi dişi köpek veya kurt olan tanrıça aynı zamanda kısrak,balta,hançer,meşela,anahtar,çanak ve hilal olarak da resmedilmiştir.Dolunay zamanında dolaştığına inanılan ay tanrıçası için yol kavşaklarına çörek,yumurta,balık ve peynir bırakılarak kutsal alanda Hekate adına törenler düzenlenmiştir.Heykellerinde üç başlı olarak tasvir edilen Hekate’nin Kutsal Alanı Lagina en önemli falcılık merkezidir.

     Titanların soyundan Işık tanrısı Pegasus ile gecenin ta kendisi Asteria’nın birlikteğinden olma Hekate gecenin rakipsiz varlığı olarak bilinirdi.Kentte Hekate adına düzenlenen törenlerde ölüler diyarının anahtarı Stratonikea’daki meclis binasına taşınırdı.Lagina Kutsal Alanı’nın etrafı sütunlardan oluşan ve STOA adı verilen sundurmalarla çevrilidir ve dini törenleri izleme amaçlı gelenlerin oturtuduğu basamakalar mevcuttur.

     Tapınak pseudo dipteros planlı 8x11 sütunlu Korith düzeninde inşa edilmiştir.Pronaos kısmında 2 adet ion sütunu yer alır.Lagina kutsal alanında yapılan arkeolojik kazılar Avrupa’dan yardım almadan yürütülen ilk kazılar olması açısından da ayrı bir önem taşımaktadır.Osman Hamdi ve Halit Ethem Bey’in girişimleri ile başlayan kazılar 1993 yılında Muğla Müzesi Müdürlüğü başkanlığında mimar arkeolog Ahmet TIRPAN’ın bilimsel danışmanlığında tekrar başlamıştır.Günümüzde kazı ve restorasyon çalışmaları Prof.Dr.Bilal SÖĞÜT başkanlığında devam etmektedir.